کد مطلب:25604 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:18

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

در چند آيه از جمله سوره يونس، آيه 19 و سوره هود، آيه 110 عبارت لولا كلمة سبقت من ربك و در چند آيه نيز از جمله سوره انبيا، آيه 101 شبيه آن (ان الذين سبقت لهم منا الحسني) آمده است، توضيح دهيد مراد از اين عبارت چيست؟

مراد از كلمة در اين گونه آيات، فرمان و سنت و مقررات الهي است.

سبقت يعني قبلاً و جلوتر و سابق.

مقررات و سنتهاي الهي زياد است، از جمله اين كه بشر در كارهاي خود آزاد و مختار باشد و هر كاري ميخواهد، تا وقت مقرر انجام بدهد.

ديگر اين كه هرگاه مصالحي از نظير عليم و تربيت و هدايت مردم ايجاب كند، در عقوبت آنان شتاب نميشود.

در سوره يونس آيه 19 عبارت لو لا كلمة سبقت من ربك لقضي بينهم... بعد از عبارت ... و ما كان الناس الا امة واحدة فاختلفوا آمده است؛ يعني مردم فطرتاً و ذاتاً موحد آفريده شدند. لذا در ابتدا امت واحده بودند و جز توحيد، آيين ديگري درميان آنان نبود، ولي با گذشت زمان بر اثر افكار غلط و گرايشهاي شيطاني، دستخوش دگرگوني شده و گروهي از جاده توحيد منحرف شده و به شرك روي آوردند. بنابراين شرك يك نوع بدعت و انحراف از فطرت است.

چون در اين جا ممكن بود اين سؤال پيش آيد كه چرا خداوند از طريق مجازات سريق جلوي شرك و انحراف از فطرت را نگرفت؟ لذا براي دفع اين سؤال بلافاصله فرمود: اگر از اول مقرر نميدانستيم و جزء سنت خود قرار نميداديم كه بشر در كارهاي خود آزاد باشد، بعد از انحراف از فطرت آنان را مجازات ميكرديم، لكن چون چنين مقرر داشتيم، لذا در مجازات آنها تعجيل نكرده و نميكنيم.

در آيه 110 سوره هود ابتدا ميفرمايد: هر آيينه ما به موسي كتاب آسماني (تورات) را داديم، ولي در آن اختلاف كردند؛ بعضي پذيرفتند و بعضي منكر شدند.

بعد بلافاصله ميفرمايد: و لو لا كلمة سبقت... ؛ يعني اگر مقرر نميداشتيم كه هرگاه مصالحي از نظر تعليم و تربيت و هدايت مردم اقتضا كند، در عقوبتشان عجله نكنيم، بلافاصله آنان را به خاطر اختلاف در كتاب آسماني مجازات ميكرديم، لكن چون مقرر كرديم، در مجازات آنان عجله نكرديم.

بنابراين مراد از عبارت و لو لا كلمة سبقت من ربك... اين است كه اگر قبلاً سنت ما چنين و چنان نبود، در مجازات آنها شتاب ميكرديم.

برداشت از تفسير نمونه، ج8، ص 251 - 252 و ج 9 ص 255.